Rezerwaty przyrody w Bukowinie Tatrzańskiej
Bukowina Tatrzańska, malowniczo położona u podnóża Tatr, jest prawdziwym rajem dla miłośników przyrody. Ta urokliwa miejscowość, znana głównie z pięknych widoków i bogatej kultury góralskiej, kryje w sobie również niezwykłe bogactwo naturalne. Na terenie gminy i w jej najbliższej okolicy znajduje się kilka cennych rezerwatów przyrody, które chronią unikalne ekosystemy i rzadkie gatunki roślin oraz zwierząt. W niniejszym artykule przedstawimy najważniejsze z nich, opisując ich charakterystykę, walory przyrodnicze oraz znaczenie dla lokalnego ekosystemu.
Bór na Czerwonem
Jednym z najcenniejszych rezerwatów w okolicy Bukowiny Tatrzańskiej jest Bór na Czerwonem. Ten unikatowy obszar, utworzony już w 1925 roku, jest jednym z najstarszych rezerwatów przyrody w Polsce. Położony na terenie Nadleśnictwa Nowy Targ, obejmuje powierzchnię 114,7 hektarów.
Rezerwat chroni cenne torfowisko wysokie wraz z otaczającym je borem sosnowym. Jest to jedno z najlepiej zachowanych torfowisk w polskich Karpatach. Na jego terenie można spotkać wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin, takich jak:
- Rosiczka okrągłolistna
- Bagno zwyczajne
- Żurawina błotna
- Modrzewnica zwyczajna
- Borówka bagienna
Bór na Czerwonem jest również domem dla wielu gatunków ptaków, w tym rzadkich głuszców i cietrzewi. Na terenie rezerwatu utworzono ścieżkę edukacyjno-przyrodniczą, która umożliwia zwiedzającym poznanie tego wyjątkowego ekosystemu. Wzdłuż trasy ustawiono tablice informacyjne, a część ścieżki poprowadzono drewnianymi pomostami, co czyni ją dostępną również dla osób niepełnosprawnych.
Rezerwat przyrody Przełom Białki
Rezerwat przyrody Przełom Białki to kolejny niezwykły obszar chroniony w pobliżu Bukowiny Tatrzańskiej. Utworzony w 1931 roku, obejmuje malowniczy odcinek doliny rzeki Białki, która przecina się tu przez wapienne skały Pienińskiego Pasa Skałkowego. Rezerwat zajmuje powierzchnię około 24 hektarów i słynie z imponujących formacji skalnych oraz bogatej flory i fauny.
Główną atrakcją rezerwatu są dwie potężne skały: Obłazowa i Kramnica, tworzące swoistą bramę skalną nad rzeką. Skały te, zbudowane z wapieni jurajskich, osiągają wysokość nawet 70 metrów nad poziomem wody. Na ich zboczach można podziwiać rzadkie gatunki roślin naskalnych, w tym endemiczne gatunki charakterystyczne dla Pienin.
Przełom Białki jest również ważnym stanowiskiem archeologicznym. W Jaskini Obłazowej, znajdującej się w obrębie rezerwatu, odkryto najstarszy znany na świecie bumerang, wykonany z ciosu mamuta i datowany na około 30 000 lat. To niezwykłe znalezisko świadczy o długiej historii obecności człowieka na tych terenach.
Rezerwat jest domem dla wielu gatunków zwierząt, w tym:
- Pstrągi potokowe
- Wydry
- Pluszcze
- Zimorodki
- Różne gatunki nietoperzy
Przełom Białki jest popularnym miejscem turystycznym, oferującym nie tylko piękne widoki, ale także możliwość uprawiania sportów, takich jak wspinaczka skałkowa czy kajakarstwo górskie.
Tatrzański Park Narodowy
Choć nie jest to rezerwat w ścisłym tego słowa znaczeniu, nie można pominąć Tatrzańskiego Parku Narodowego w kontekście ochrony przyrody w okolicach Bukowiny Tatrzańskiej. Park, utworzony w 1954 roku, obejmuje polską część Tatr i jest jednym z najcenniejszych obszarów przyrodniczych w kraju.
Tatrzański Park Narodowy chroni unikalne ekosystemy górskie, w tym:
- Piętro hal i turni
- Piętro kosodrzewiny
- Górny regiel (lasy świerkowe)
- Dolny regiel (lasy mieszane)
Na terenie parku występuje wiele rzadkich i endemicznych gatunków roślin i zwierząt. Do najbardziej charakterystycznych należą:
- Kozica tatrzańska
- Świstak tatrzański
- Orzeł przedni
- Niedźwiedź brunatny
- Szarotka alpejska
- Limba
Park oferuje liczne szlaki turystyczne, umożliwiające podziwianie piękna tatrzańskiej przyrody. Jednocześnie wprowadza ścisłe regulacje mające na celu ochronę cennych ekosystemów przed nadmierną presją turystyczną.
Obszary Natura 2000
Bukowina Tatrzańska i jej okolice są objęte również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000. Na terenie gminy znajdują się dwa obszary Natura 2000:
- Obszar specjalnej ochrony ptaków „Tatry” (PLC120001)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk „Tatry” (PLC120001)
Obszary te mają na celu ochronę cennych siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt ważnych dla zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy. Obejmują one zarówno tereny Tatrzańskiego Parku Narodowego, jak i obszary położone poza jego granicami.
Południowomałopolski Obszar Chronionego Krajobrazu
Znaczna część gminy Bukowina Tatrzańska znajduje się w granicach Południowomałopolskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Jest